Κοιμάμαι σωστά - τρώω έξυπνα και θυμάμαι μια ζωή.

Το συμπέρασμα τεσσάρων νέων επιστημονικών ερευνών είναι ότι ο κακός ύπνος, τόσο σε διάρκεια όσο και σε ποιότητα, μπορεί να επιταχύνει τη φθορά του εγκεφάλου και να επισπεύσει την εμφάνιση της άνοιας και της νόσου Αλτσχάιμερ,

Οι μελέτες παρουσιάστηκαν στο ετήσιο συνέδριο της Εταιρίας Αλτσχάιμερ στο Βανκούβερ του Καναδά. Η πρώτη και μεγαλύτερη σε εύρος και διάρκεια έρευνα, με επικεφαλής την επιδημιολόγο Ελίζαμπεθ Ντεβόρ του νοσοκομείου Brigham and Women's της Βοστόνης, εξέτασε περισσότερες από 15.000 γυναίκες στις ΗΠΑ και κατέληξε στο συμπέρασμα ότι όσες κοιμόντουσαν λιγότερο από πέντε ώρες το βράδυ (ή περισσότερο από εννέα ώρες), είχαν χειρότερη μέση νοητική επίδοση σε σχέση με όσες κοιμόντουσαν επτά ώρες κατά μέσο όρο.

Σύμφωνα με την ερευνητική ομάδα, που παρακολούθησε τις γυναίκες επί 14 χρόνια, τόσο ο πολύ λίγος όσο και ο υπερβολικός ύπνος ισοδυναμούν με πρόωρη γήρανση του εγκεφάλου κατά δύο χρόνια. Ακόμα, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι οι γυναίκες, των οποίων η διάρκεια του ύπνου με το πέρασμα του χρόνου αλλάζει κατά δύο ώρες ή περισσότερο μέσα στη μέρα, έχουν χειρότερη εγκεφαλική λειτουργία σε σχέση με τις γυναίκες που κοιμούνται λίγο πολύ την ίδια ώρα καθώς μεγαλώνουν. Όσο πιο ακραίες είναι οι αλλαγές στη διάρκεια του ύπνου, καθώς κανείς μεγαλώνει, τόσο πιο αρνητική θεωρείται η επίπτωση για τη νοητική λειτουργία, επειδή διαταράσσεται περισσότερο ο κιρκαδιανός ρυθμός (το λεγόμενο «βιολογικό ρολόι»).

Η δεύτερη έρευνα από επιστήμονες του πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας -Σαν Φρανσίσκο κατέγραψε την ποιότητα του ύπνου περίπου 1.300 γυναικών ηλικίας άνω των 75 ετών. Διαπιστώθηκε ότι όσες έκαναν τον χειρότερο ύπνο, ιδίως παρουσιάζοντας υπνική άπνοια, είχαν υπερδιπλάσιες πιθανότητες να εμφανίσουν τα συμπτώματα ήπιας άνοιας τα επόμενα πέντε χρόνια. Όσες είχαν μεγαλύτερη αϋπνία, είχαν γενικά χειρότερες επιδόσεις στα γλωσσικά και νοητικά τεστ.

Σε μία τρίτη μελέτη στη Γαλλία, οι ερευνητές παρακολούθησαν για πάνω από οκτώ χρόνια σχεδόν 5.000 νοητικά υγιείς ανθρώπους άνω των 65 ετών. Διαπιστώθηκε ότι όσοι, λόγω κακού ύπνου, ήταν στη συνέχεια μισοκοιμισμένοι μέσα στην ημέρα, αντιμετώπιζαν αυξημένο κίνδυνο έκπτωσης των νοητικών λειτουργιών τους.

Μια τελευταία έρευνα από επιστήμονες της Ιατρικής Σχολής του πανεπιστημίου Ουάσιγκτον-Σεν Λιούις, έλαβε δείγματα αίματος και εγκεφαλονωτιαίου υγρού από τρεις ομάδες εθελοντών (μία με άνοια, μία με υγιείς ηλικιωμένους και μία με νέους), σε χρονικό διάστημα 36 ωρών και, διαπίστωσε ότι οι συνήθειες του ύπνου συνδέονταν με τα επίπεδα της πρωτεΐνης που εμπλέκεται στη δημιουργία των εγκεφαλικών «πλακών», οι οποίες αποτελούν το χαρακτηριστικό γνώρισμα της νόσου Αλτσχάιμερ.

Το Αλτσχάιμερ συνδέεται με τη διατροφή και κυρίως με τα ωμέγα 3 λιπαρά οξέα. Νέες έρευνες αποδεικνύουν ότι τα ζωικά λιπαρά, αλλά και το κόκκινο κρέας μπορεί να κάνουν κακό και στη γνωστική λειτουργία. Επιστήμονες από το Brigham and Women's Hospital (BWH) των ΗΠΑ κατέληξαν σε αυτό το συμπέρασμα μετά από έρευνα που έκαναν σε 6.000 ηλικιωμένες γυναίκες, για περίπου δύο χρόνια. Οι επιστήμονες υπέβαλαν τις γυναίκες σε τεστ μνήμης και γνωστικές δοκιμασίες. Όσες κατανάλωναν συχνά κόκκινο κρέας και βούτυρο, λαρδί ή τηγανητά φαγητά, είχαν ασθενέστερη μνήμη από εκείνες που τρέφονταν, κυρίως, με λαχανικά, πουλερικά και φρούτα. Τα αποτελέσματα εντυπωσίασαν τους γιατρούς, οι οποίοι θέλουν τώρα να εξετάσουν πιο ενδελεχώς τη σχέση ανάμεσα στη διατροφή και την εμφάνιση ασθενειών, όπως η άνοια και η νόσος Αλτσχάιμερ. ( δημοσιεύτηκε 27 Μαΐου 2012 )

Οι κύριες πηγές των ωμέγα 3 λιπαρών οξέων είναι τα φυτικά έλαια που περιέχουν ALA και κυρίως τα ψάρια τα οποία είναι πλούσια σε EPA και DHA. Τα ω-3 λιπαρά οξέα βρίσκονται στα λιπαρά ψάρια, όπως η μουρούνα ( περιέχει σημαντικές ποσότητες βιταμινών A και D ), η ρέγκα, οι σαρδέλες, το σκουμπρί, ο τόνος, ο σολομός, η πέστροφα, ο κολιός, ο γαύρος.. Στα ψάρια η συγκέντρωση τους διαφέρει από είδος σε είδος αλλά διαφέρει και ο εντοπισμός των ω3. Στα πελαγικά είδη ψαριών όπως η ρέγκα, το σκουμπρί, η σαρδέλα η αντσούγια τα ω3 βρίσκονται αποθηκευμένα κυρίως στο φιλέτο των ψαριών, ενώ στα ψάρια που ζουν κοντά στο βυθό των θαλασσών όπως ο βακαλάος, τα ω3 βρίσκονται κατά κύριο λόγο στο ήπαρ των οργανισμών αυτών.

Τα θαλασσινά είναι επίσης πολύ καλή πηγή ω-3 λιπαρών οξέων. Από τα προϊόντα φυτικής προέλευσης πολύ καλή πηγή ω-3 λιπαρών οξέων είναι το σογιέλαιο, ο λιναρόσπορος, το έλαιο του λιναρόσπορου, το σουσάμι, το κραμβέλαιο, η σόγια, το σπανάκι, οι σπόροι της μουστάρδας και οι μη επεξεργασμένοι ξηροί καρποί όπως τα καρύδια, τα αμύγδαλα, τα φιστίκια.

Ερευνητές έχουν ανακαλύψει μία σύνδεση μεταξύ των χαμηλών επιπέδων βιταμινών C, της καροτίνης β και της άνοιας. Τροφές πλούσιες σε αντιοξειδωτικά όπως φρούτα και λαχανικά όπως το σπανάκι, τα καρότα και τα βερίκοκα μπορούν να συμβάλλουν στη μάχη κατά της άνοιας καταπολεμώντας τα καταστροφικά συμπτώματα της νόσου σύμφωνα με αποτελέσματα ερευνών.

Γερμανοί επιστήμονες από το πανεπιστήμιο του Ulm εξέτασαν τις διαφορές μεταξύ 74 ατόμων με ήπια νόσο Αλτσχάιμερ και 158 υγειών ατόμων. Οι συμμετέχοντες ηλικίας μεταξύ 65 με 90, υποβλήθηκαν σε νευροψυχολογικές δοκιμασίες, απάντησαν σε ερωτήσεις σχετικά με τον τρόπο ζωής τους, υπεβλήθησαν σε αιματολογικές εξετάσεις καθώς και σε ανάλυση σωματικής μάζας.

Η ομάδα με επικεφαλής την επιδημιολόγο καθηγήτρια Gabriele Nagel και τη νευρολόγο καθηγήτρια Christine Von Arnim, βρήκε πως η συγκέντρωση των αντιοξειδωτικών, της βιταμίνης C και καροτίνης β ήταν σημαντικά χαμηλότερες στους ασθενείς με ήπια άνοια απ' ότι στην ομάδα ελέγχου.

Η Δρ. Nagel δήλωσε πως παρότι απαιτούνται περαιτέρω έρευνες για να επιβεβαιωθούν τα αποτελέσματα, τα συμπεράσματα έδειχναν ότι τα φρούτα και τα λαχανικά μπορούν να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στην καταπολέμηση της νόσου.

Τα συμπτώματα της νόσου όπως η αμνησία, η έλλειψη προσανατολισμού και η γνωστική παρακμή προκαλούνται από βλάβες στον εγκέφαλο. Αυτό οδήγησε τους επιστήμονες να ερευνήσουν κατά πόσο τα αντιοξειδωτικά μπορούν να προστατεύσουν από το νευροεκφυλισμό.

Η μεσογειακή διατροφή και η καλή ποιότητα ύπνου έχουν θετική επίδραση σε περιπτώσεις άνοιας, και νόσου Αλτσχάιμερ . Ας προσπαθήσουμε να είμαστε όσο πιο κοντά σε αυτήν μπορούμε.